Tıp alanındaki uluslararası başarılarıyla tanınan Prof. Dr. Gazi Yaşargil, geçmişte vatandaşlıktan çıkarılması ve sonrasında tekrar vatandaşlık hakkı kazanmasıyla yeniden gündeme geldi. Sosyal medyada dolaşan iddialar sonrası “Gazi Yaşargil neden vatandaşlıktan çıkarıldı?” ve ” Gazi Yaşargil‘in vatandaşlığı ne zaman iade edildi?” soruları merak konusu oldu. Peki, Gazi Yaşargil neden vatandaşlıktan çıkarıldı, ne yaptı? İşte, detaylar…
PROF. DR. GAZİ YAŞARGİL NEDEN VATANDAŞLIKTAN ÇIKARILDI?
Dünya çapında tanınan beyin cerrahı Prof. Dr. Gazi Yaşargil, 27 Mayıs 1960 darbesi sonrasında Türk vatandaşlığından çıkarılan isimlerden biri olarak tarihe geçti. O dönemde yurt dışında tıp eğitimine devam eden Yaşargil, doçentlik sınavına hazırlık yaptığı sırada Türkiye’den askerliğini yapması gerektiğine dair celp aldı.
Bu süreçte, lise yıllarından arkadaşı olan Ömer İnönü kendisini ziyaret etti. Yaşargil, Ömer İnönü aracılığıyla, dönemin Başbakanı olan İsmet İnönü’ye, eğitimini tamamladıktan sonra Türkiye’ye döneceğini iletti. Ancak bu girişim sonuçsuz kaldı. Askerî darbe sonrası kurulan yönetimin Bakanlar Kurulu kararıyla Türk vatandaşlığından çıkarıldı ve uzun yıllar boyunca “Haymatlos”, yani vatansız statüsünde yaşamını sürdürdü.
Yıllar sonra, Turgut Özal’ın başbakanlığı döneminde, Yaşargil’in yeniden vatandaşlığa alınması için resmi girişimler başlatıldı. Türkiye’ye dönmekte hâlâ tereddüt yaşayan Yaşargil’e, pasaportunu dönemin Sanayi Bakanı Şükrü Yürür bizzat yurt dışında teslim etti. Böylece 18 yaşında ayrıldığı ülkesine, tam 45 yıl sonra yeniden dönüş yaptı.
Türkiye’ye ayak bastığında ilk durağı Ankara oldu. Başkente dönüşünde oldukça duygulandığını belirten Yaşargil, uçaktan indikten sonra araçtan inmeden yaklaşık 3 saat boyunca Ankara sokaklarını dolaşarak, kentin geçirdiği değişimi gözlemlediğini ve ardından İstanbul’a geçerek eski dostu şair Can Yücel ile buluştuğunu dile getirdi.
